
‘Intxorta 1937’ kultur elkarteak Espainiako Gerra Zibilean aritu ziren 40 emakume errepresaliatu eta errisistenteak omendu zituen iragan domekan Elgetan egindako ekitaldian, eta Elorrioko Udalak bat egin zuen aitortza ekitaldiarekin. Azken urteetan ohikoa den ‘Intxortako batailaren errekreazioa’ Intxortako Atea monumentuaren inguruan egin ondoren, herriko pilotalekuan jaso zuten omenaldi emakume borrokalariak eta beraien senideak.
1936ko kolpe militar faxistaren aurka herrikideak eta inguruko herrietako zein atzerriko pertsona asko izan zirela Intxortako borrokan azaldu ondoren, “Elorriok modu zuzenean jasan behar izan zuen faxisten etorrera”, azpimarratu zuen ekitaldian parte hartu zuen Aratxu Uriarte Elorrioko Udaleko Berdintasun zinegotziak.
Omendutako emakumeak erakutsi zuten “ausardia” aitortu ondoren, “Intxortan lehen lerroan borrokan aritu ziren emakume guztiei edota erizain bezala atzeguardian, lubakiak eginez, kartzelatuak, fusilatuak, frontean edo bonbardaketetan erailak, bortxatuak, erbesteratuak”, goraipatu zituen Uriartek.
Zinegotzi elorriarrak egindako aitortza “Euskal Herriko historia osoan emakumeak izandako garrantziaren seinale” da. Gainera “emakume haiek han izan zirelako gara, gaur egun, garena”, Uriarteren esanetan.
Diktaduraren kontrako emakumeak
Inguruko herrietako ordezkari politiko zein sozialekin batera, Aratxu Uriartek Elorrioko Udalaren elkartasun eta aitortza osoa helarazi zien omendutakoei. Ekitaldian, Iñigo Arregi artistaren ‘Egiaren Iturria’ artelan bana banatu zitzaien Elgetara hurbildutako 40 emakume borrokalariei eta beren senideei. Uriartek Peralta herriko (Nafarroa) Gertrudis Villafrancaren senitarteko bati eman zion oroigarria.
Diktadura frankistaren aurka borrokatu ziren emakume guztiak ere omendu ziren ekitaldian, besteak beste, lantegietan “lan berdina soldata berdina” aldarrikatzen zutenak, feminismoaren alde borrokatu zirenak edo torturatuak izan zirenak.
“Helburua beste errealitate hau aldarrikatzea izan da, emakume erresistenteen errealitatea, alegia. Askotan isilaraziak izan diren emakume hauek aldaketaren eragile gisa aurkeztu eta irudikatu nahi ditugu, hainbat borrokaldiren ikurra den Intxortan. Euren testigantza, estrategia eta ekarpenak aitortu dira gaur”, adierazi zuen Uriartek.