
La caída se define como un suceso involuntario que hace perder el equilibrio al individuo y precipitarse sobre el suelo u otra superficie. Se trata de uno de los grandes síndromes geriátricos y tiene una alta incidencia, sobre todo, en personas mayores de 80 años e institucionalizadas, con un impacto claro en su calidad de vida. Las caídas son, en muchos casos, la situación precipitante de una cascada de eventos adversos que finalmente conducen a la instauración de la dependencia funcional y al aumento de la necesidad de asistencia sanitaria y sociosanitaria.
Los factores de riesgo que predisponen al individuo a sufrir una caída son múltiples. Por ello, la valoración del riesgo de caída y su abordaje, deberán ser ejecutados por un equipo multidisciplinar, a través de una valoración geriátrica integral, identificando las capacidades y necesidades del individuo en aspectos clínicos, funcionales, sociales y psicológicos. Con ello, se determinan los riesgos que presenta y los objetivos para abordar dichos riesgos con acciones concretas.
El ejercicio físico ha demostrado ser una herramienta eficaz para disminuir el riesgo de caída. Los programas multicomponentes, en los que se combinan distintos tipos de ejercicio físico, trabajando diversos aspectos como la resistencia, la fuerza muscular, el equilibrio y la flexibilidad, obtienen los mejores resultados.
Además, optimizar la situación nutricional y eliminar fármacos que pueden aumentar el riesgo de caídas, como las benzodiacepinas, son medidas que ayudan.
Otra intervención clínica a realizar puede ser la instauración de un tratamiento de osteoporosis para minimizar el riesgo de fractura ósea en una caída.
La mejora de los factores ambientales, como una correcta iluminación, evitar suelos resbaladizos y usar calzado cerrado y antideslizante, disminuyen también el riesgo de caída.
Naiara Fernández. Médica geriatra. Directora Asistencial de IMQ Igurco
Ismene Arrinda. Fisioterapeuta. Residencia Sociosanitaria IMQ Igurco Orue
Adinekoengan erorikoak prebenitzeko estrategiak eta esku hartzeko neurriak
Erorikoa nahi gabeko gertakaria da, pertsona bati oreka galarazten eta, ondorioz, lurrera edo beste gainazal batera jaustea eragiten diona. Sindrome geriatriko nagusietako bat da, eta eragin handia du, batez ere, 80 urtetik gorakoengan eta egoitza batean daudenengan, horien bizi-kalitatean inpaktu argia baitu. Izan ere, erorikoek, askotan, elkarren segidako gertakari kaltegarriak azkartzen dituzte, eta, azkenean, horiek mendekotasun funtzionala ezartzea eta osasun-laguntza eta laguntza soziosanitarioaren beharra areagotzea eragiten dute.
Askotariko faktorek jartzen dute pertsona bat erortzeko arriskuan. Hala bada, diziplina anitzeko talde batek aztertu beharko ditu erortzeko arriskua eta horri ekiteko modua, balorazio geriatriko integral baten bidez, eta, horretarako, alderdi kliniko, funtzional, sozial eta psikologikoei dagokienez pertsonak dituen gaitasunak eta beharrak identifikatuko ditu. Horrela, arriskuak eta horiei ekintza zehatzekin heltzeko helburuak zehaztuko dira.
Erortzeko arriskua murrizteko tresna eraginkorra dela erakutsi du ariketa fisikoak. Osagai anitzeko programek, hots, hainbat ariketa fisiko mota bateratzen dituztenek, hainbat alderdi, hala nola erresistentzia, muskulu-indarra, oreka eta malgutasuna landuz lortzen dituzte emaitzarik onenak.
Gainera, nutrizio-egoera optimizatzea eta erortzeko arriskua areagotu dezaketen botikak (benzodiazepinak, adibidez) kentzea neurri lagungarriak izan daitezke.
Beste esku-hartze kliniko bat osteoporosi-tratamendu bat ezartzea izan daiteke, eroriko batean hezur-hausturaren arriskua minimizatzeko.
Halaber, ingurumen-faktoreak hobetzeak, esaterako argiztapen egokia, lurzoru labaingarriak saihestea eta oinetako itxiak eta irristagaitzak erabiltzea erortzeko arriskua murrizten dute.
Naiara Fernández. Mediku geriatra. IMQ Igurcoko Asistentzia-zuzendaria
Ismene Arrinda. Fisioterapeuta. IMQ Igurco Orue egoitza soziosanitarioa